آشنایی با مراقبت های لازم

آشنایی با مراقبت های لازم از بستر بعد از خاک دهی

آشنایی با تهویه و آبیاری مناسب هنگام پرورش

آشنایی با زمان مناسب و نحوه برداشت محصول

 آشنایی با تهویه و آبیاری هنگام برداشت محصول

 

وسایل مورد نیاز:

سالن مجهز و کمپوست های آماده و چیده شده

خاک پوششی

آبپاش

 

مقدمه

تا این جلسه با مراحل مختلف پرورش قارچ خوراکی از جمله مراحل کاشت و داشت به صورت کامل آشنا شدید و می بایست تا اینجای کار تا مرحله اضافه کردن خاک پوششی پیش رفته باشید. با توجه به مطالعات زیاد و تجربه های گوناگونی که در امر پرورش قارچ خوراکی تاکنون داشتید می توانید به راحتی مراحل بعد از اضافه کردن خاک پوششی، تهویه و آبیاری محصول و برداشت به موقع قارچ هایتان را با موفقیت انجام دهید.

 

1- مراقبت های لازم از بستر بعد از خاک دهی

پس از عملیات خاک دهی باید شرایط را برای رشد میسلیوم های قارچ فراهم شود و این شرایط عبارتند از:

- تأمین رطوبت داخل سالن پرورش تا حدود 100 %

- تهویه هوای سالن از وجود گاز co₂

- تنظیم درجه حرارت سالن بین 23 الی 25 درجه سانتی گراد

بعد از این مرحله که حدود دو هفته به طول می انجامد میسلیوم ها سطح خاک پوششی را می پوشاند و باید شرایط را طوری تغییر داد که قارچ از مرحله رویشی وارد مرحله زایشی (تولید اندام های باردهی) شود.

رشد میسلیوم

2- تهویه با هوای آزاد

با گذشت حدود دو هفته بعد از اضافه کردن خاک پوششی و تشکیل میسلیوم ها بر سطح خاک پوششی، در این مرحله با تغییر ناگهانی در شرایط سالن پرورش، گره ها بر روی میسلیوم قارچ بوجود می آید. برای این منظور باید عمل تهویه با هوای آزاد صورت گیرد و ظرف 2 روز درجه حرارت سالن پرورش را به 16 الی 18 درجه برسانید. تهویه اتاق کشت قارچ یکی از مهم ترین عواملی است که کیفیت و میزان محصول قارچ را تضمین می کند. میزان تهویه سالن 1 تا 3 بار کل هوای سالن در هر ساعت است که بسته به میزان باردهی سالن قارچ مشخص می گردد. دقت داشته باشید در فصول سرد تهویه در میان روز و به تعداد دفعات کم تری انجام شود تا دمای سالن قارچ افت زیادی پیدا نکند. از طرفی افزایش دما باعث بلند شدن بیش از اندازه ساقه های قارچ می شود و همچنین به دلیل بالا بودن شدت تنفس قارچ،Co2 بیشتری در محیط تولید و انباشته می شود.

اولین نشانه های تشکیل اندام باردهی با تشکیل میسلیوم های ضخیم شروع می شود. پس از این مرحله اندام های باردهی شبیه ته سنجاق ظاهر می شود و این مرحله معمولاً 25 روز بعد از بذر پاشی اتفاق می افتد و در شرایط خنک این مدت در 35روز ظاهر می شود. دقت داشته باشید در طول این مدت رنگ کمپوست باید قهوه ای روشن باشد و بوی قارچ از آن استشمام شود در غیر این صورت باید کمپوست از نظر آلودگی دقیقاً مورد بررسی قرار گیرد.

تهویه سالن پرورش قارچ

مرحله دکمه ای، مرحله استراحتی است و قارچ ممکن است در این مرحله برای مدت 4 الی 6 روز یا بیشتر هیچ گونه رشدی نداشته باشد. پس از آن رشد سریع کلاهک آغاز می شود چنانچه به هر علتی تهویه زودتر از موعد مقرر صورت گیرد و یا اینکه سطح خاک پوششی بیش از حد خشک باشد اندام های باردهی معمولاً در حد فاصل خاک و کمپوست تشکیل می شوند. در هنگام هوادهی سالن، اگر هوای کافی وارد سالن شود میزان گازکربنیک موجود در سالن کاهش می یابد در نتیجه تمامی اندام های باردهی قارچ به طور یکنواخت رشد کرده و میزان محصول افزایش می یابد لذا زمان بیشتری برای برداشت چین اول لازم است و برعکس اگر هوادهی زودتر از موقع مناسب و یا به صورت ناقص انجام شود رشد به صورت یکنواخت نبوده و اندام های باردهی در مراحل رشدی مختلف روی سطح بستر مشاهده می شود. برای بدست آوردن حداکثر محصول عمل تهویه باید در تمامی سالن به صورت یکنواخت صورت گرفته و شرایط محیطی سالن نیز در تمامی مراحل رشد اندام باردهی کاملاً ثابت و یکنواخت نگه داشته شود.

رشد کلاهک بعد از مرحله استراحت

بهترین درجه حرارت برای رشد قارچ در این مرحله 18 درجه سانتی گراد است و با کاهش درجه حرارت میزان رشد قارچ نیز کاهش می یابد. به طور کلی حداکثر محصول، در درجه حرارت 14 الی 18 درجه سانتی گراد به دست می آید در این درجه حرارت اندام باردهی قارچ طی 8 الی 10 روز به حداکثر رشد از نظر وزن و اندازه رسیده و آماده برداشت می شود.

 

 3- آبیاری سطح بستر

در مرحله ریشه دوانی نیازی به آبیاری بستر نمی باشد، فقط در صورت خشک شدن سطح بستر باید مقدار کافی آب روی آن پاشید، در این مرحله با استفاده از حشره کش های مختلف مانند مالاتیون و دیازنون کف و دیواره های سالن را سمّ پاشی کنید.

بعد از اضافه کردن خاک پوششی دقت کنید میزان رطوبت لایه پوششی تحت تأثیر یکنواختی ضخامت خاک پوششی است. آبیاری محصول، ظریف ترین عملیات درفرآیند تولیدقارچ است. مقدار آب به طوردائم درسرتاسر دوره محصول دهی کاهش می یابد. یعنی مقداری آب ازطریق تبخیر و تعریق کاهش می یابد مقداری هم توسط قارچ ها جذب می شوند و این آبیاری از طریق آبیاری خاک پوششی جبران می گردد.

بعد از اضافه کردن خاک پوششی باید هر 12 ساعت یک بار و در هر بار 5/1 لیتر آب به ازای هر 100 کیلوگرم کمپوست روی خاک اسپری کرد. از روز بیستم به بعد تا زمانی که اندام زایشی مشاهده نشده است هر زمانی که خشکی ظهور کرد می توان آب پاشی کرد.

آبیاری سطح بستر

دقت نمایید افزایش وزن قارچ ها از مرحله تشکیل پین تا مرحله رسیدن کامل بستگی به جذب سریع آب ازخاک پوششی وکمپوست دارد. اندازه قارچ ها دو روز قبل از برداشت به دو برابر افزایش می یابد. متناسب با رشد قارچ ها درهنگام آبیاری، این افزایش وزن به جذب مواد مغذی و آب از بسترکمپوستبرمی گردد.

دقت داشته باشید در زمستان به دلیل سرد بودن هوای محیط بیرون سالن کشـت قارچ دفعات و میزان تهویه کاهش می یابد به همین دلیل باید از تعداد دفعات آبیاری کاسته شود. آبیاری بیش از اندازه، دمای بالا و تهویه کم باعث پلاسیدگی قارچ و چروکیده شدن بافت میوه های قارچ می گردد.

در صورتی که آب در داخل بستر کشت قارچ بیش از حد مجاز باشد، در این حالت به دلیل رطوبت بالای بستر کشت قارچ اکسیژن بستر کشت کاهش یافته و ریسه های قارچ ضعیف می شوند و میزان باروری آنها کـاهش می یابد. در ضمن ژیل های قـارچ پهن شده و میوه ها بافت نازکی پیدا می کنند.

قارچ خوب رشد یافته در دما و رطوبت مناسب

برداشت قارچ، حدود 15 تا 21 روز پس از خاکدهی، یعنی تقریباً 10 تا 12 روز پس از آب پاشی و 7 تا 8 هفته بعد از آماده سازی کمپوست، آغاز می شود. عملیات داشت در طول رشد پین های قارچ شامل مدیریت و کنترل دمای هوای کمپوست و هوای سالن و میزان دی اکسید کربن بوده و اغلب بستگی به نژاد و تعداد پین های مورد نیاز پرورش دهندگان دارد.

 

4- زمان برداشت محصول

وقتی کلاهک قارچ در حد مطلوب رشد کرد، ولی باز نشده باشد یعنی تیغه های زیر کلاهک مشخص نباشد زمان برداشت فرا رسیده است. در این زمان معمولاً سطح کلاهک پهن شده و قطر آن به 5/3 الی 7 سانتی متر می رسد. این دقیقاً زمانی است که می بایست هر چند روز یکبار سطح بستر را بازدید نموده و قارچ های رسیده را جمع آوری کرد. قارچ هایی که ترک برداشته و چتر آن باز شده باشد ارزش بازاریابی ندارند و همچنین قارچ هایی که زودتر از موقع چیده شوند وزن آن ها سبک بوده و قارچ های درجه دو محسوب شده و ارزش غذایی کمتری دارد.

رشد کامل کلاهک قارچ

برای جمع آوری قارچ، کافی است کلاهک را در دست گرفته و یک پیچ به آن داده تا پایه آن از بستر جدا شود و بلافاصله ساقه کثیف و آلوده را با چاقوی تیز قطع کرده و داخل سبد بگذارید. هنگام جمع آوری قارچ ها دقت نمایید از سبد های بزرگ برای این منظور استفاده نشود، زیرا فشار قارچ ها بر روی سبد موجب می گردد که قارچ های زیرین خراش برداشته و سیاه شوند. بهره برداری هر هفته یا 15 روز یکبار انجام می گیرد و این برنامه به مدت دو تا سه ماه به طول می انجامد.

نحوه صحیح برداشت قارچ

نحوه اشتباه برداشت قارچ

5- روش های برداشت قارچ

برای چیدن قارچ دکمه ای دو روش کلی وجود دارد.

روش اول:

به وسیله دست ابتدا کمی بر روی کلاهک قارچ به سمت بستر فشار داده و سپس به آرامی آن را پیچانده و به طرف بالا کشیده تا از خاک خارج شود. به احتمال خیلی زیاد ذرات خاک و میسلیوم به ساقه و کلاهک چسبیده باشد،کلاهک را تمیز کنید.

برداشت قارچ

روش دوم:

کلاهک های رسیده قارچ را با یک کارد تیز و تمیز از سطح خاک بریده و جمع آوری می کنند و اگر بقایایی از قارچ های برداشته شده باقی مانده باشد باید حتماً آنها را خارج کرده و از محیط دور کرده و اگر محل خروج قارچ گود شده باشد آن را با کمپوست مسطح کنید.

تمیز کردن قارچ

6- تهویه و آبیاری هنگام برداشت محصول

همانطور که اشاره شد از هر کمپوست 4 برداشت می توان داشت. اولین برداشت حدوداً 45 روز بعد از شروع کاشت صورت می گیرد و هفته بعد یا 15 روز بعد برداشت دوم و به همین ترتیب یک هفته بعد برداشت سوم و هفته چهارم برداشت چهارم را خواهیم داشت.

بعد از هربار برداشت بایستی سطح بستر آبیاری گردد بعد ازآبیاری باید شدت تهویه و هوادهی بیشتر شود تا قطرات آب روی سطح پین ها و قارچ ها خشک شود. ولی این آبیاری نباید زیاد از حد باشد، اگر میوه قارچ آب آزاد زیادی جذب کند بافت قارچ آبکی شده و به اصطلاح قارچ لیچ می شود. این آب آزاد اضافی به طعم و بافت قارچ آسیب می زند و میوه قارچ مستعد برای حمله میکروارگانیسم های مهاجم می گردد و زمان نگهداری قارچ کاهش می یابد. در ضمن به دلیل ظهور آلودگی های میکروبی در سطح کلاهک قارچ لکه های قهوه ای پدید می آید.

آبیاری بعد از برداشت محصول

برای پی بردن به اینکه آیا آبیاری بیش از حد بوده یا نه کافی است میوه قارچ را بین دو انگشت دست فشرد.

•   در صورتی که آب اضافی از آن چکید، آبیاری قارچ بیش از اندازه بوده است.
•   در صورتی که میوه ها ی قارچ  پلاسیده باشند ولی در صورت فشردن آبی از آنها نچکد، در این صورت پلاسیدگی ناشی از دمای بالای سالن کشتقارچ  است.

  در حالتی که قارچ ها پلاسیده باشند و ساقه های قارچ ها بیش از اندازه بلند شده باشند، در این صورت پلاسیدگی به دلیل عدم تهویه مناسب و افزایش غلظت Co₂ در سالن کشت قارچ می باشد.

 

دقت داشته باشید اگر رطوبت بستر کشت قارچ کمتر از حد مجاز باشد نیز علاوه بر خطر خشکی بستر، اغلب ریسه های قارچ غیر بارور شده و میوه هایقارچ کوچک می مانند، در حالی که لبه های کلاهک باز شده و اسپور زیادی تولید می کنند. هم چنین خشک بودن سطح بستر باعث زرد شدن پین ها و عدم رشد آنها می شود.

علاوه بر دما، تهویه و آبیاری در زمان برداشت، باید به میزان رطوبت محیط نیز توجه نمایید. در روزهای برداشت محصول رطوبت سالن کشت قارچ باید در حدود 85 تا 95% باشد. چند ساعت قبل از برداشت اگر رطوبت سالن به حد 80 تا 85% کاهش یابد، در این حالت کیفیت محصول قارچ به میزان قابل توجهی تضمین شده و زمان نگهداری محصول قارچ افزایش می یابد.

 

پرورش قارچ صنعتی

پرورش قارچ صنعتی

مقاله شماره 6 پرورش قارچ صنعتی به روش های نوین

1- ابزارآلات مورد نیاز

2- تهیه بستر به روش نوین

3- وسایل حمل و نقل

و...

توصیه میشود این مقاله را دانلود و از آن استفاده کنید

برای دانلود بر روی تصویر کلیک کنید. از طریق اپلیکیشن به بخش جدیدترین بخش آموزشی بروید تا بتوانید دانلود کنید.

تولید کمپوست به زبان ساده

به طور کلی کمپوست سازی مهمترین بخش پرورش قارچ خوراکی است. در واقع هرچه در کیفیت کمپوست سرمایه گذاری شود و در ساخت آن توجه و دقت بیشتری مبذول شود، به همان نسبت تولید قارچ افزایش می یابد. در ایران کمپوست سازی را می توان به سه دسته تقسیم کرد: 1. کمپوست سازی سنتی 2. کمپوست سازی مکانیزه 3. کمپوست سازی بسیار مدرن (اروپایی)

 1. کمپوست سازی سنتی : این روش در بیشتر واحدهای کوچک و برخی واحدهای متوسط اجرا می شود. مشکلی که این روش دارد، به کارگیری نیروی انسانی بیشتر و پایین بودن کیفیت کمپوست است، زیرا در فاز اول کمپوست سازی، اختلاط مواد ابتدا به وسیله تراکتور بیل دار صورت می گیرد و سپس با چهارشاخ کمپوست را قالب می زنند. با این عملیات نمی توان اختلاط خوبی به دست آورد (Mix) و در پایان برای پرکردن تونل پاستوریزه نیز کارگران با چهارشاخ کمپوست را به داخل تونل می ریزند. اشکالی که در این مرحله به وجود می آید این است که تکه هایی از کمپوست فشرده می ماند، لذا در حین سیرکولاسیون هوا در تونل، قسمت های فشرده از سیرکولاسیون هوا بی بهره بوده و در پایان دوره پاستوریزه کمپوست های متراکم فاقد ترموفیل می شوند. تجربه نشان داده که به روش سنتی می توان حدود 12 درصد الی 16 درصد قارچ برداشت کرد. بنابراین که روش سنتی به هیچ وجه مقرون به صرفه نیست.

 2. کمپوست سازی مکانیزه : این روش در بیشتر واحدهای متوسط و برخی از واحدهای بزرگ قارچ کاری متداول شده است. یعنی مراحل فاز یک را با ماشین آلاتی نظیر: میکسر، تونر، تونل پرکن و یا کمپوست ماشین سه کاره انجام می دهند و همچنین در فاز دو برای کشت کمپوست از دستگاه کیسه پرکن یک قلو و یا دوقلو استفاده می کنند. روش مکانیزه برای تولیدکننده دو مزیت عمده دارد. اول اینکه هزینه کارگری به میزان چشم گیری کاهش یافته و ثانیا کیفیت کمپوست افزایش قابل ملاحظه ای می یابد. زیرا در روش مکانیزه اشکالات سنتی برطرف شده و با تجارت به دست آمده با این روش می توان حدود 20 درصد الی 25 درصد قارچ به دست آورد.

 3. کمپوست سازی بسیار مدرن (اروپایی) در این روش کلیه عملیات در فضای بسته صورت می گیرد (indoor)  و تمام عملیات به وسیله ماشین آلات پیشرفته صورت می گیرد. به طور اختصار در فاز یک، ابتدا مواد اولیه به وسیله میکس لاین ساخته شده و بلافاصله داخل بونکر می شود (Bunker) و پس از جابجایی های مرحله بونکر، کمپوست را به داخل تونل پاستوریزه می برند و سپس به تونل های اسپاون ران منتقل می شود. یعنی فاز سوم را نیز در بخش کمپوست سازی طی می کند. در تمام این مراحل از ماشین آلات پیشرفته ای نظیر میکس لاین ـ فیلینگ کاست ـ وینچ و نوار نقاله استفاده می شود. در پایان با دستگاه کمپوست بلوک ماشین، کمپوست را به صورت بلوک تولید و سپس برای مصرف بارگیری می کنند. با این روش کمپوست خوب و با کیفیت تولید می شود. اما نیاز به سرمایه گذاری کلان دارد علاوه بر این که برای راه اندازی و نگهداری ماشین آلات مذکور نیاز به تکنسین ها و متخصصین ماهر دارد با این روش می توان حدود 25 درصد الی 30 درصد قارچ به دست آورد.

 

کمپوست :

 

کمپوست محصول یک فرآیند بیوتکنولوژیکی و به عبارت دیگر استحاله مواد آلی است که توسط تعداد کثیری میکرو ارگانیزم های هوازی گرما دوست در داخل توده ای در مجاورت حرارت ، رطوبت ، اکسیژن انجام می گیرد و با ایجاد 60 تا 75 درجه سانتیگراد گرما و تشکیل آنتی بیوتیک ها در حین عمل پاستورایزاسیون انجام گرفته و عوامل بیماری زا و بذر علف های هرز را از بین می برد

 

روش تهیه کمپوست قارچ دکمه ای :

 

کمپوست سازی در دو فاز انجام می گیرد فاز I معروف به فاز تخمیر و فاز II معروف به فاز پاستوریزاسیون می باشد.

 

فاز I :

 

برای تهیه کمپوست فرمولهای متفاوتی وجود دارد که با توجه به مواد موجود در هر محیط تعیین می شود اما از فرمول زیر می توان در هر محدوده با کمی تغییرات استفاده کرد:

 

1 -کلش گندم 6000 کیلوگرم (محیط اصلی)

 

2- کود مرغی 3500 کیلوگرم ( مکملها )

 

3- ملاس 100 کیلوگرم ( مواد غذایی کنستانتره )

 

4-  اوره 100 کیلوگرم ( مواد شیمیایی )

 

5 -گچ هیدراته 400 کیلوگرم (مواد معدنی )

 

خیساندن:

 

ابتدا کلش گندم را باید کاملا با آب خیس نمود برای این کار بسته های کلش را از هم باز می کنند و بر روی یک بستری که بتون که دارای زه کش می باشد می ریزند با شلنگ روی آن اب می پاشند و آب خارج شده از زه کش را دوباره روی آن پمپ می کنند (آب کثیف) در ابتدا کلش به سختی آب جذب می کند به ازای هر تن کلش حدود 5000 لیتر آب لازم داریم.

 

مخلوط کردن:

 

تمام مواد به جزء گچ را کاملا باهم مخلوط می کنیم و آن را بر روی یک بستری که بتون دارای زهکش می باشد به صورت زیر به اصطلاح قالب می زنیم ( طول بستگی به مقدار کمپوست دارد )

در تابستان، بهار و پاییز : ارتفاع 1.2 متر و عرض 1.2 متر

در زمستان: ارتفاع 1.5 متر و عرض  1.5 متر

 

به ترتیب زیر این مرحله به اتمام می رسد:

1- روز اول : مخلوط و انباشت کردن

2- روز چهارم : اولین برگرداندن

3- روز هشتم : دومین برگرداندن

4- روز دوازدهم : سومین برگرداندن

5-  روز شانزدهم : چهارمین برگرداندن

6- روز بیستم : شروع فاز II

در برگردان سوم و چهارم گچ را نیز اضافه می کنیم

 

فاز II :

در این مرحله کمپوست اماده شده در فاز I وارد تونلی که تمام شرایط تحت کنترل است به منظور پاستوریزاسیون (کشتن کلیه میکروارگانیسمهای بیماریزا ) و کاندیشن یا همان شیرین کردن ( حذف آمونیاک و تبدیل آن به نیترات ) می شود.در این مرحله در ابتدا دما را به 60 درجه سانتیگراد به مدت 8 ساعت می رسانند سپس دما را تا 52 درجه سانتیگراد پایین می آورند و برای شیرین کردن به مدت 7 روز دیگر در این دما می ماند. پس از رسیدن به دمای محیط آن را بذر زنی می کنند.

نکات:

 

1- کمپوست آماده شده باید بوی علف تازه چیده شده بدهد و هرگز اثری از آمونیاک در آن نباشد.

 

2- هر کلش باید ترد باشد و هرگز سفت نباشد.

 

3- رطوبت کمپوست را باید با دست اندازه گرفت برای این کار کمی کمپوست را در مشت می فشاریم اگر یکی دو قطره آب از آن چکید رطوبت آن مناسب است و اگر شرشر ریخت رطوبت زیاد است وباید رطوبت آن را تبخیر کرد و اگر اصلا نریخت باید به آن رطوبت اضافه نمود.

 

4- میزان برگرداندن بستگی به هوادیدگی دارد اگر هوادیدگی مناسب نبود میتوان این کار را هر دو روز انجام داد تا روز شانزدهم.

 

5- کمپوست نباید دست را کثیف کند.

ویژگی های خاک پوششی

خاک پوششی

کمپوست کاملاً تلقیح شده را 14 الی 15 روز پس از تلقیح با لایه ای از خاک پوششی می پوشانند. این لایه برای ته سنجاقی شدن قارچها و آغاز باردهی ضروری است. خاک پوششی سبب تامین آب کافی برای رشد و نمو میسیلیوم ها و تشکیل کلاهکها و نیز محافظت و مراقبت از کمپوست می شود.

ویژگیهای خاک پوششی

مهمترین ویژگیهایی که در خاک باید مورد بررسی قرار گیرد به شرح زیر می باشد:

-         ظرفیت نگهداری آب

-         اسیدیته

-         ساختار

-         میزان مواد غذایی

از آنجایی که آب از طریق سطح خاک پوششی تبخیر میشود ظرفیت نگهداری آب خاک از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. به عبارتی خاک باید توانایی جذب و حفظ آب را داشته باشد. ظرفیت نگهداری آب خاک به سه عامل:

-         میزان رطوبت موجود در خاک پوششی

-         غلظت و تراکم مواد معدنی پوسیده و تجزیه شده

-         میزان خاصیت موئینگی

وابسته است.

هرچه رطوبت خاک بیشتر باشد آب بیشتری در اختیار قارچ در حال رشد قرار میدهد که در عملکرد و وزن قارچها موثر است. رطوبت خاک پوششی باید بین 68 تا 76 درصد باشد. رطوبت خاک توسط تولیدکنندگان تایین میشود. هر خاک ظرفیت نگهداری متفاوتی داشته و بر این اساس به گروهای سنگین و سبک تقسیم بندی میشوند. به عنان مثال خاک تاپ ترا جز خاکهای سنگین طبقه بندی میشود.

پرورش دهنگان و مدیران تولید بر اساس نیاز تولید و خاکهای موجود در بازار میتوانند خاک مورد نیاز خود را تهیه و برای استفاده در سالنها محیا کنند.

ساختار خاک

قارچ در سطح خاک پوششی تشکیل میشود. ساختار سطح خاک سبب تبادل گازها (اکسیژن، دی اکسید کربن و بخار آب) می شود. منافذ ریز خاک پوششی سبب تعیین میزان میسیلیوم موجود در خاک پوششی میشود. هرچه خاک متراکمتر و سنگین تر باشد میزان تشکیل میسیلیوم در آن کمتر خواهد بود. خاکهای به شدت متراکم و سنگین شرایط بی هوازی را در پروسه پرورش بوجود می آورند که سبب کاهش اکسیژن و توقف رشد میسیلیوم میشود.

ترکیبات عمومی خاکها

خاکهای پوششی که در پرورش قارچ استفاده میشوند از مواد مختلفی تشکیل شده اند که مهمترین اجزای آن به شرح زیر است.

-         پیت: یک ماده آلی که تحت شرایط بی هوازی (در زیر مناطق آبگرفته مثل رودخانه ها و تالابها) بوجود آمده است. از خصوصیات این ماده استریل بودن و اسیدیته پایین آن است. نوع پیت مقدار ظرفیت نگهداری آب را در خاک تعیین مینماید. پیتهای سیاه دارای خلل و فرج فراوانی هستند و در مقایسه با پیتهای قهوه ای آب بیشتری جذب میکنند. مخلوط 80 درصد پیت سیاه و 20 درصد پیت قهوه ای ترکیب مناسبی را برای خاک پوششی فراهم می آورد. خاصیت موئینگی خاک که سبب بالا آمدن آب در خاک پوششی میشود به پیت و میزان خلل فرج ریز آن بستگی دارد هرچه مقدار این خلل فرجهای ریز بیشتر باشد خاصیت موئینگی خاک بیشتر خواهد بود.

-         آهک مرده: قارچها و میسیلیوم ها در خاکهایی که اسیدیته نزدیک خنثی دارند به خوبی رشد میکنند. پیت خالص به علت اسیدیته پایین و اسیدی pH مناسب برای رشد و نمو قارچ را فراهم نمیکند به همین خاطر از آهک مرده (کربنات کلیسم Ca CO3) جهت متعادل کردن اسیدیته خاک پوششی استفاده می شود. اهمیت دیگر کربنات کلسیم ایجاد چسبندگی عناصر خاک پوششی و تشکیل دانه بندی درشت و کلوخه ای در سطح خاک است.

-         خرده سنگ: میتواند جایگزینی برای آهک مرده باشد و همانند آهک مرده خاصیت چسبندگی دارد.

-         نمک: جهت حفظ مقدار هدایت الکتریکی خاک (EC) مورد استفاده قرار میگیرد.

-         سنگ گچ: به جای آهک مرده از آن استفاده میشود.

خاکهای موجود در بازار ایران را میتوان به صورت ترکیبی یا بصورت ترکیب شده کامل از برخی شرکتها و نمایندگی ها تهیه کرد.

نام تجاری برخی از خاکهای موجود در بازار ایران

-         خاک شیراز

-         خاک نوشهر (خاک سیاه شمال)

-         خاک ارومیه (تورب ریشه)

-         خاک اصفهان

-         خاک اصفهان (خاک آماده شرکت نیما)

-         خاک هارت پیت

-         خاک دی وی بی

-         خاک تاپ ترا

سم اسپورگون

خواص بیولوژیکی :

پروکلراز قارچکشی از گروه ایمیدازول است که بصورت حفاظتی و ریشه کنی عمل می کند . طرز تاثیر آن جلوگیری از بیوسنتز ارگوسترول قارچ عامل بیماری است .

مورد مصرف و محل آزمایش :

اسپورگون با مقدار مصرف 0/9 گرم بر مترمربع برای کنترل بیماری پوسیدگی خشک با عامل قارچ Verticillium fungicola در واحدهای پرورش قارچ خوراکی آزمایش و به ثبت رسیده است .

موارد عدم مصرف :

جز در موارد ذکر شده در فوق از مصرف آن خودداری شود .

توجه : تحت نظر متخصصین گیاهپزشک مصرف شود .

طرز مصرف :

به ازای هر کیسه کمپوست 250- 200 میلی لیتر محلول سمی توصیه می شود . ابتدا مخزن سمپاش را تا نیمه از آب پر نمائید سپس سم را به مقدار توصیه شده درون مخزن ریخته و خوب هم بزنید سپس بقیه آب مورد نیاز را به آن بیافزایید تا غلظت مورد نظر حاصل شود . توصیه می شود از سمپاش پشتی تلمبه ای استفاده شود .

مقدار مصرف :

0/9 گرم در هر متر مربع

زمان مصرف :

بهترین زمان مصرف 10- 7 روز پس از دادن خاک پوششی یک نوبت در یک دوره پرورش قارچ خوراکی است .

احتیاطات ضروری : 

هنگام سمپاشی ازتماس پوست وچشم ها با محلول سم خودداری کنید.از وسایل استحفاظی لازم ، لباس کار، دستکش، چکمه ، عینک و ماسک استفاده کنید . بخارات حاصل از سم را استنشاق ننمائید .درزمان سمپاشی ازخوردن ، آشامیدن و کشیدن سیگار اجتناب کنید.بعد ازسمپاشی قسمت های آلوده بدن را با صابون و آب کافی شستشو دهید . سم را درظرف اصلی با در بسته ، دور ازمواد غذایی انسان و خوراک دام و دور از دسترس کودکان نگهداری کنید. . ظروف خالی سم پس از سه بار شستشو سوراخ شده و دور از منابع آبهای زیرزمینی معدوم و در محل های مناسب مدفون گردد .

حمل ونقل :

حمل و نقل این سم بایستی طبق مقررات بین المللی مواد خطرناک صورت پذیرد .

سمیت برای محیط زیست : آزمایشات مختلف نشان داده که ماده موثر قارچکش اسپورگون ، روی زنبورعسل نسبتاَ بی خطر، برای پرندگان بزرگ مثل اُردک های وحشی و تعدادی از بند پایان مفید مثل زنبور پارازیت سمیت کمتری دارد و در مقادیر توصیه شده روی کرم های خاکی تاثیری ندارد . برای آبزیان سمی است . دام و طیور را قبل از سمپاشی از محل دور نمائید . از آلودگی آبهای آشامیدنی ، جاری ، راکد و زیر زمینی به سم و محلول سمی اکیداَ خودداری نمائید و از شستشوی دستگاه های سمپاشی نزدیک رودخانه و آبهای جاری خودداری کنید .

علائم مسمومیت : بعلت سمیت ضعیف این سم احتمال بروز مسمومیت خیلی کم می باشد . لذا چنانکه در اثر سهل انگاری در مصرف سم مسمومیتی رخ داد ، علائم آن سرگیجه ، تهوع و غیره می باشد که مداوای معمول در مورد مسمومین انجام و با اورژانس یا پزشک محل خود تماس گرفته و در موقع مراجعه به پزشک حتماَ برچسب و قوطی یا بسته سم را با خود به همراه داشته باشید .

کمکهای اولیه و پادزهر:

در صورت خورده شدن ، اگر مسموم به هوش باشد ، او را وادار به استفراغ نمائید . فوراَ به پزشک مراجعه نمائید . در صورت امکان برچسب روی قوطی سم را نشان دهید . توصیه می شود شستشوی معده با آب و ذغال طبی انجام گیرد .

این سم پادزهر خاصی ندارد و در صورت مسمومیت به پزشک مراجعه گردد .

توجه : دستورات فوق کلی بوده و بستگی به شرایط محلی و امکانات دارد .

شرایط نگهداری : سم را در محلی امن ، در جای خنک ، دور از یخبندان ، دور از مواد غذایی انسان و حیوانات و دور از دسترس کودکان و در ظرف اصلی نگهداری شود .

توجه : فروش بدون نسخه گیاهپزشکی ممنوع است .